Muskens: ‘christendom en boeddhisme grootste overlevingskans’

Christendom en boeddhisme zijn de levensbeschouwingen met de grootste overlevingskans. Dat is de vaste overtuiging van bisschop Muskens van Breda, erkend kenner van de overeenkomsten en verschillen tussen de wereldgodsdiensten, schrijft de Provinciale Zeeuwse Courant (PZC). ,,Boeddhisme en christendom beginnen met dezelfde vraag: Waarom is er zoveel pijn, zoveel ellende, zoveel oorlog in de wereld? En beide pogen op die vraag een antwoord te geven. Het boeddhisme zoekt de oplossing in de vereniging met het hoogste wezen door middel van meditatie. Het christendom kondigt al op de eerste bladzijde van de Bijbel over de zonde van Adam en Eva de verlossing aan." De affiniteit tussen boeddhisme en christendom is in de beleving van Muskens groter dan tussen bijvoorbeeld christendom en islam.

Muskens is net terug uit Bali, waar hij het 200-jarig jubileum van het katholicisme in Indonesië meevierde. De bisschop was jarenlang werkzaam in Indonesië. Muskens beschouwt zijn bezoek aan Bali als zijn afscheid van dat land. "Elke reis wordt zwaarder. Deze reis was weer zwaarder dan de vorige. Bovendien treed ik op 2 februari in bij de benedictijnen in Teteringen."

Islam
Met de 'milde vorm' van islam zoals die over het algemeen in Indonesië wordt gepraktiseerd, kan Muskens uitstekend uit de voeten. "Maar de gematigden bepalen niet het beeld. Dat zijn Fatah en Hamas, de elkaar uitmoordende soennieten en sjiieten in Irak. Het zijn verschijnselen als de jihad, de heilige oorlog, die het beeld bepalen. De islam heeft helaas een trieste traditie op dat gebied. Islamieten hebben in de geschiedenis hun mystici als ketters veroordeeld en verbrand. Zeker, christenen hebben anderen en elkaar ook uitgemoord. De Kruistochten waren verschrikkelijk, maar die zijn wel voorbij. Islamieten zitten in 2007 nog met dit soort twisten. Als ze daar niet vanaf komen, geen orde op zaken stellen in eigen kring, dan zal de islam aan aantrekkingskracht verliezen."

Nee, dan het boeddhisme, dat volgens Muskens ook uitstekend aansluit op de tijdgeest. "Daarom groeit het, ook in Nederland. In Cadzand zit een boeddhistisch opleidingscentrum van jewelste. Het bestaat uit tien gebouwen. Ik was laatst op een school in Terneuzen en vroeg de leraren of ze dat centrum kenden. Dat was niet het geval. Toen stak een leerling in de klas zijn vinger op. 'Ik ben boeddhist', zei hij. Gewoon een jongen uit Terneuzen. Je zult dat meer gaan zien. De monniken in de abdij van Zundert leren mensen mediteren. Ze hebben zich bekwaamd in de zen-boeddhistische meditatietechniek. Zij leren er jezelf leeg te maken en die leegte te vullen met Christus. Het loopt daar storm."

Onderdrukking
Muskens is als kenner van de wereldgodsdiensten voorzitter van de katholieke Raad voor Dialoog tussen de Godsdiensten. In die hoedanigheid opende hij dit jaar een hindoetempel in Wychen.

De bisschop van Breda heeft een probleem met het hindoeïsme. "Dat is hun kastensysteem. India kent 300 miljoen kastenlozen. Die hebben een erbarmelijk bestaan, ze zijn rechteloos en worden op een wrede manier onderdrukt. Ik vind het moeilijk met hindoes tot een gemeenschappelijke emotie te komen. Boeddhistische monniken versta ik ook niet, maar ik herken me in hun beleving. Maar een reis door een hindoeland als India ervaar ik als veel zwaarder dan door andere niet-christelijke landen."

De verschillen tussen godsdiensten zijn vaak groot, Muskens weet het als geen ander. "Kijk in ons eigen bisdom naar de verschillen tussen katholieken en protestanten. De burgemeester van Hulst zei wel eens: katholieken in Zeeuws-Vlaanderen hebben meer plezier bij een uitvaart dan protestanten op Walcheren bij een bruiloft."De onstuitbare opmars van China heeft Muskens al vijftien jaar geleden trefzeker voorspeld. Over honderd jaar maakt China de dienst uit in de wereld, zei hij toen.

Rassen
Nu is hij er van overtuigd dat het eerder zal zijn. "De Amerikanen zijn daar doodsbenauwd van. In de International Harold Tribune zag ik laatst drie artikelen over China naast elkaar op de voorpagina staan. Dat zegt genoeg. Chinezen zijn van nature werkers. Werken en vooruitgang boeken zit hen in de genen. Ik heb dat op mijn laatste reis weer waargenomen. Chinezen zetten op veel terreinen de toon. Ik heb daar in Indonesië nog eens goed over nagedacht. Waarom maken Aziatische landen zulke geweldige progressie, terwijl in Afrika de stammen elkaar nog aan het uitmoorden zijn?''

,,Het moet in het verschil tussen de rassen zitten. Zwarte rassen zijn minder op de toekomst gericht. De rassen zijn gelijkwaardig, maar niet gelijkvaardig, zo bedacht ik. Ik heb lang op dat woord 'gelijkvaardig' geproefd en ik denk dat die waarneming klopt. Natuurlijk mogen we ons daar niet bij neerleggen. Al in het boek Genesis geeft God ons de opdracht ons voor de aarde en onze medemensen in te zetten. Onze kerk laat dat veel te veel liggen. In organen als de VN en de Wereld Handels Organisatie moeten we veel meer op de trom slaan. Daar worden allesbepalende beslissingen genomen. Een vanuit de katholieke inspiratie gecorrigeerd kapitalisme heeft toekomst."

Lees ook op deze blog:
Mgr. Muskens verruilt bisschopfunctie voor kloosterleven

Lees ook:Muskens wil christelijke God voortaan Allah noemen
Lees ook:Handig: Hongerstakende Thaise boeddhisten in doodskist
Lees ook:Christenen en boeddhisten vieren tezamen Pinksterfeest
Lees ook:Fitna moet van YouTube af vindt Indonesië
Lees ook:Moreel en cultureel pact tussen christenen en moslims